Diyot Nedir?

   Diyotlar tek yönde elektrik akımı geçiren yarı iletken devre elemanlarıdır. Tek yönde akım geçirdikleri için genellikle doğrultma devrelerinde kullanılır ama devrelerin girişlerinde devreyi yada devre elemanını korumak için kullanılabilirler.

    Diyotlar tek yönde akım geçirdikleri için devreye bağlanma yönleri vardır. Eğer doğru olarak bağlanmazsa belli bir noktaya kadar akım geçirmezler. Bu durumda çok fazla zorlanırlarsa diyotlar arızalanarak görevini yapamaz hale gelirler.

   Doğru bağlama(polarma) için diyotların yönlerinin bilinmesi gerekir(Bu konuya diyot testi ve uçlarının bulunması konusundan ulaşabilirsiniz). Diyotların  artı(anot) ve eksi(katot) olmak üzere 2 ayağı vardır. Diyodun anotuna +, katoduna ise – bağlantı yapılarak diyot doğru polarma yapılmış olur ve bu durumda iletim gerilimine ulaşınca diyot iletime geçer. Ters polarma yapılırsa diyot belli bir gerileme kadar dayanır ve o noktadan sonra arızalanır. Diyotun bu ters polarmadaki dayanma noktasına kırıma noktası denir.

Diyotlar kullanım amaçlarına göre çeşitleri vardır.

1. Kristal Diyotlar

Doğrultma devrelerinde kullanılan standart diyot türüdür. Hemen hemen tüm elektronik devrelerde bulunurlar. Genel kullanım yerleri ise doğrultma devreleridir.

2. Led Diyotlar

Kristal diyotlar gibi tek yönde akım geçirir ve bu sırada üzerinde ışık yayar. Genelde uyarı veya bilgi verme amaçlı kullanılır. İstenirse led tabelalarda yazı v.b. isler içinde kullanılabilir. Kullanılan yarı iletken maddeye göre çeşitli renklerde ışık yayar.

3. Zener Diyotlar
    

Ters polarma altında akım geçirme prensibine göre çalışan diyotlardır. Doğru polarma altında normal diyot gibi çalışırlar. Ters polarma altında ise çalışma gerilimine ulaşınca akımın geçmesine izin verir. yani ters polarmada kırılma zener diyotta gerçekleşmez. Ters polarmada uygulanan gerilim zener çalışma gerilimine gelince bir çığ gibi akımın geçmesine izin verir. Genelde kristal diyotların tersine doğru polarmada değil ters polarmada çalıştırılır.

3.1 Zener Diyodun Özellikleri
-Doğru polarmada normal diyot gibi çalışır.
-Ters polarmada belirli bir gerilimden sonra iletime geçer. Buna zener gerilimi denir.
-Ters polarma kalkınca normale döner
-Bir zener diyot zener gerilimi ile anılır. 24V’luk zener dendiğinde 24 V’luk ters gerilimde çalışmaya başlayan diyot anlaşılır.
Zener diyotlar birçok devrede kullanılır. örneğin gerilim sabitleme, s,nyal kırpma, elektronik devre elemanı koruma gibi. Her eleman gibi zenerinde yüksek akıma karşı korunması gerekir. Bunun için zener diyoda seri bir direnç bağlanarak korumaya alınabilir.

4.Enfraruj Diyot
Led diyotlar gibi ışık yayarlar fakat yaydıkları ışık gözle görülmez. Karşı tarafta olan bir alıcı gelen sinyala göre işlem yapar. Evimizdeki kumandaların çoğunda enfraruj diyot bulunur.

5. Foto Diyot
Üzerine ışık düştüğünde iletime geçen diyottur. Zenerler gibi ters polarmada çalışır.